موتور برق چیست و چگونه کار می‌کند؟
در این مقاله چه می‌خوانیم ...
امروزه نیاز به استفاده از موتور برق یا ژنراتور برق اضطراری بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. وقتی که قطعی برق رخ می‌دهد یا در مناطقی که به شبکه سراسری دسترسی ندارند، موتور برق‌ها بهترین انتخاب هستند. در این مقاله به طور کامل توضیح می‌دهیم که موتوربرق چیست، چگونه کار می‌کند و چه نکاتی را باید در هنگام خرید و استفاده از آن رعایت کرد.
موتور برق چیست؟
موتور برق یا ژنراتور وسیله‌ای است که انرژی حاصل از سوخت گاز، بنزین و گازوئیل را به انرژی مکانیکی تبدیل کرده و سپس به کمک آلترناتور، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی و یا برق تبدیل می‌کند. از این رو این دستگاه به عنوان یک مولد الکتریکی نیز شناخته می‌شود. این دستگاه‌ها عمدتاً برای تامین برق اضطراری در مواقع قطعی برق و یا در محیط‌هایی که امکان دسترسی به برق شهری وجود ندارد استفاده می‌شوند.
همچنین به دلیل وجود تنوع میان این دستگاه‌ها، مصرف کنندگان با انواع مختلفی از موتور برق‌ها مواجه می‌شوند و بایستی بهترین انتخاب را با توجه به نیاز خود داشته باشند.
انواع موتور برق
موتور برق‌ها را از چندین نظر می‌توان تقسیم بندی نمود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
انواع موتوربرق براساس سوخت مصرفی
این مدل، یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین انواع مولد انرژی الکتریکی در جهان می‌باشد. این دستگاه از سوخت بنزین برای تولید برق استفاده می‌کنند و معمولاً برای مصارف خانگی و کارگاه‌های کوچک مناسب است. از دلایل محبوبیت این دستگاه های می‌توان به تامین سوخت آسان، وزن سبک، امکان جابجایی آسان، صدای پایین و وزن کم اشاره نمود.
موتورهای دیزلی برای تامین برق با توان بالا در مکان‌های صنعتی و یا استفاده‌های سنگین به کار می‌روند. این نوع از ژنراتورها بازده بیشتری داشته و مناسب برای استفاده‌های طولانی مدت هستند.
این نوع ژنراتور از گاز طبیعی یا مایع استفاده می‌کند و از نظر اقتصادی در بلندمدت بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
انواع موتوربرق براساس صدا
یکی از مهم‌ترین مسائلی که هنگام خرید و استفاده از مولدهای برق باید در نظر گرفته شود، میزان صدای تولید شده توسط دستگاه می‌باشد. صدای بالای دستگاه می‌تواند در محیط‌های مسکونی و حتی صنعتی مشکل‌ساز گردد.
از سوخت بنزین برای تولید برق استفاده می‌کنند و معمولاً برای مصارف خانگی مناسب هستند. این نوع موتور برق‌ها سبک، قابل حمل و به‌صرفه‌تر هستند.
بسیاری از برندهای مطرح موتوربرق، مدل‌هایی را تولید می‌کنند که به عنوان ژنراتورهای بی‌صدا یا کم‌صدا شناخته می‌شوند. این موتور برق‌ها دارای سیستم‌های عایق صوتی هستند که صدای تولیدی را به حداقل می‌رسانند.
انواع موتوربرق براساس نوع استارت (شروع به کار)
بسته به نوع و توان دستگاه، 4 مدل سیستم استارت در موتوربرق‌ها استفاده می‌گردد:
استارت دستی (هندلی)
این نوع استارت یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌های شروع بکار موتوربرق می‌باشد که به وسیله یک دسته یا طناب کششی انجام می‌شود. برای روشن کردن موتور، کاربر باید طناب یا دسته استارت را به سرعت بکشد تا موتور روشن شود.
مزایا:
- ساده و ارزان.
- بدون نیاز به باتری یا سیستم‌های الکترونیکی.
معایب:
- نیاز به نیروی فیزیکی.
- برای برخی افراد، مانند سالمندان یا افراد با مشکلات جسمانی، ممکن است سخت باشد.
استارت الکتریکی (دکمه‌ای)
این نوع استارت با فشار دادن یک دکمه یا کلید صورت می‌گیرد. این مدل از دستگاه‌ها با استفاده از یک باتری داخلی یا خارجی روشن می‌شود و نیازی به کشیدن طناب یا استفاده از نیروی فیزیکی ندارد.
مزایا:
- استفاده بسیار راحت و سریع.
- مناسب برای افرادی که نیاز به سهولت در استفاده دارند.
معایب:
- نیاز به باتری برای روشن شدن.
- در صورت خالی شدن باتری، نیاز به شارژ یا تعویض آن وجود دارد.
استارت ریموت (از راه دور)
این نوع استارت با استفاده از یک کنترل از راه دور (ریموت) انجام می‌پذیرد. کاربر می‌تواند با فشار دادن یک دکمه از ریموت، از فاصله دور، موتوربرق را روشن یا خاموش نماید.
مزایا:
- راحتی و امکان کنترل از راه دور.
- مناسب برای مکان‌هایی که موتوربرق در فاصله قرار دارد.
معایب:
- نیاز به باتری برای ریموت و موتور برق.
- امکان خرابی در سیستم‌های بی‌سیم.
استارت اتومات (ATS)
این نوع استارت که بیشتر در موتور برق‌های پیشرفته و صنعتی کاربرد دارد، به طور خودکار عمل می‌کند. یعنی به محض قطع شدن برق، موتور برق به صورت اتومات روشن شده و برق اضطراری را تامین می‌نماید. این سیستم با استفاده از حسگرهای الکترونیکی کار می‌کند که وضعیت برق شهری را آنالیز کرده و در زمان قطع، استارت خودکار را فعال می‌کنند.
مزایا:
- بهترین گزینه برای تامین برق اضطراری به صورت خودکار.
- عدم نیاز به مداخله کاربر برای روشن کردن موتور.
معایب:
- هزینه بالاتر نسبت به سایر سیستم‌ها.
- پیچیدگی بیشتر در نصب و تعمیرات.
انواع موتور برق براساس تکنولوژی ساخت
یکی از مهم‌ترین مسائلی که هنگام خرید و استفاده از موتور برق باید در نظر گرفته شود، میزان صدای تولید شده توسط دستگاه می‌باشد. صدای بالای موتور برق می‌تواند در محیط‌های مسکونی و حتی صنعتی مشکل‌ساز گردد.
موتور برق معمولی، به طور مستقیم برق AC (جریان متناوب) تولید می‌کند و این برق را بدون هیچ‌گونه تغییر خاصی در ولتاژ یا فرکانس به دستگاه‌های متصل انتقال می‌دهد. این نوع ژنراتورها معمولاً در اندازه‌ها و توان‌های مختلف عرضه می‌شوند و برای کاربردهای متنوعی از مصارف خانگی گرفته تا صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موتوربرق اینورتر، بر خلاف موتورهای معمولی، ابتدا برق AC تولید شده توسط موتور را به برق DC (جریان مستقیم) تبدیل کرده و سپس مجدداً به برق AC با کیفیت و پایدار تبدیل می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود که خروجی برق با ولتاژ ثابت و فرکانس دقیق باشد که برای دستگاه‌های الکترونیکی حساس مثل لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه و تلویزیون‌ها بسیار مناسب است.
برای آشنایی بیشتر با موتور برق معمولی و اینورتری و اطلاعات از مزایا و معایب هرکدام، به مقاله موتور برق معمولی یا اینورتر: بهترین انتخاب براساس نیاز شما مراجعه نمایید
بخش‌های اصلی و اجزای موتور برق
موتوربرق‌ها مانند هر دستگاه و یا تجهیزات برقی دیگری، از بخش‌ها و قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام از بخش‌ها و اجزای آن‌ها وظایف مختلفی را به عهده دارند. در ادامه به آشنایی با این بخش‌ها خواهیم پرداخت:
موتور دستگاه
موتور دستگاه به عنوان مهم‌ترین بخش هر دستگاه موتور برق شناخته می‌شود که اصلی‌ترین وظیفه آن تأمین انرژی مکانیکی با استفاده از احتراق سوخت در دستگاه و پدید آمدن گشتاور است. هر چه موتور دستگاه دارای توان و قدرت بالاتری باشد، می‌تواند قدرت بیشتری برای تولید برق ایجاد نماید. بر اساس سوخت مصرفی دستگاه، موتور می‌تواند متفاوت باشد و شامل قسمت‌های اضافه یا کمتری گردد. برای مثال در موتور برق‌های بنزینی و گازی، برای احتراق از شمع استفاده می‌گردد در حالی که در موتور برق‌های دیزلی شمع وجود ندارد.
سیستم سوخت در موتور برق
همانطور که اشاره شد، دستگاه‌های موتور برق با استفاده از سوخت‌های مخصوص به خود کار می‌کنند که وظیفه سوخت رسانی به موتور، توسط سیستم سوخت انجام می‌پذیرد.
سیستم خنک کننده
هنگامی که موتوربرق در حال کارکردن می‌باشد، دمای آن افزایش یافته و همین امر سبب می‌شود تا از سیستم‌های خنک کننده برای خنک کردن آن‌ها کمک گرفته شود. در اکثر موتور برق‌ها از سیستم هوا-خنک برای خنک سازی موتور استفاده می‌گردد ولی در بعضی از موتوربرق‌ها با توان بالا و یا استفاده در محیط های گرم، از سیستم آب-خنک استفاده می‌شود. از مزیت سیستم هوا-خنک می‌توان به سادگی و هزینه پایین آن اشاره نمود.
سیستم روغن رسانی
مولدهای برق از سیستم مکانیکی تشکیل شده اند. به همین جهت برای افزایش طول عمر قطعات مختلف، خنک سازی قطعات و در نهایت افزایش عمر خود دستگاه، بایستی قطعات آن روغن کاری شوند تا بیشترین بازدهی را داشته باشند.
سیستم تولید برق (ژنراتور)
سیستم تولید برق، همانطور که از نامش پیداست، وظیفه تبدیل انرژی مکانیکی تولید شده توسط موتور به انرژی الکتریکی و در نتیجه تولید برق متوالی با مشخصات برق شهری را بر عهده دارد. به این بخش آلترناتور نیز گفته می‌شود.
سیستم تنظیم کننده ولتاژ (AVR)
از آن‌جا که موتور برق توسط حرکت موتور، تولید انرژی الکتریکی را انجام می‌دهد، ولتاژ و فرکانس خروجی، به شدت به دور موتور دستگاه و فشار وارده بردستگاه وابسته می‌باشد. از این جهت برای کاهش نوسانات ولتاژ و فرکانس برق خروجی، از سیستم AVR که بصورت خودکار ولتاژ را تنظیم می‌کند استفاده می‌گردد.
پنل موتور برق
به قسمت جلویی دستگاه که پریزها بر روی آن قرار دارند، پنل گقته می‌شود. در این پنل دکمه‌های و آپشن‌های متعددی برای کنترل و بازدید نحوه کار دستگاه تعبیه شده است و خروجی‌های دستگاه نیز در این قسمت هستند.
سایر سیستم‌ها
برخی از موتور برق‌ها، برای محافظت و یا راحتی کاربر برخی سیستم‌های اضافی را دارا می‌باشند. از این سیستم‌ها می‌توان به سیستم تشخیص سطح روغن، سیستم خاموش کننده خودکار در زمان مصرف بیشتر از حد توان، باطری جهت موتور برق‌های استارتی و … اشاره نمود.
نکات مهم در هنگام خرید موتور برق
هنگام خرید موتور برق باید به چند نکته توجه کنید:
توان موتور برق: بر اساس نیاز مصرفی خود، باید موتوری با توان مناسب انتخاب کنید. توان ژنراتورها بر اساس وات اندازه‌گیری می‌شود و باید متناسب با نیاز وسایل برقی شما باشد.
نوع سوخت: نوع سوخت موتور برق بستگی به کاربرد و توان مورد نیاز شما دارد. موتوربرق بنزینی برای استفاده‌های خانگی، دیزلی برای مصارف صنعتی و گازی برای مصرف اقتصادی بلندمدت مناسب است.
مصرف سوخت: همیشه به مصرف سوخت موتور برق توجه نمایید. این کار باعث کاهش هزینه‌های جاری شما می‌شود.
قابلیت حمل: اگر نیاز به جابجایی موتور برق دارید، وزن و قابلیت حمل آن را در نظر بگیرید.
نکاتی که برای استفاده از موتور برق باید بدانیم
در صورت رعایت یک سری نکات هنگام استفاده از موتوربرق‌ها، می‌توان از آن‌ها بهینه تر استفاده نمود و باعث زیاد شدن طول عمر آن‌ها گردید. در ادامه به برخی از این نکات اشاره شده است:
1. متوجه به توان دائم و توان حداکثر دستگاه: زمانی که می‌خواهیم از دستگاه مولد برق استفاده کنیم، حتما به توان دائم آن توجه داشته باشیم و استفاده از حداکثر توان دستگاه را به حداقل برسانیم تا از آسیب رسیدن به دستگاه جلوگیری شود.
2. سرویس دوره‌ای: تعمیر و نگهداری منظم ژنراتور باعث افزایش عمر مفید آن و کاهش خرابی‌های احتمالی می‌شود.
3.محل نگهداری مناسب: موتور برق باید در مکانی خشک و دور از رطوبت نگهداری شود تا به قطعات داخلی آن آسیبی نرسد.
4. بررسی منظم روغن: حتماً باید روغن موتور برق را به صورت دوره‌ای بررسی و تعویض کنید.
جمع‌بندی
موتور برق یکی از بهترین ابزارها برای تامین برق اضطراری و استفاده در مناطقی است که به شبکه برق دسترسی ندارند. انتخاب درست نوع موتور، سوخت مناسب و رعایت نکات نگهداری، از اهمیت زیادی برخوردار است تا دستگاه شما عملکرد بهینه و طول عمر بیشتری داشته باشد.
مقالات مرتبط:
درصد پیشرفت مطالعه مقاله:
به اشتراک بگذارید:
استعلام قیمت، ثبت سفارش و درخواست مشاوره خود را برایمان ارسال کنید، در کمترین زمان با شما تماس خواهیم گرفت.